
Световен ден за борба с хипертонията: Живей по-дълго с всяко точно измерване
Më e rëndesishmja:
- Pse hipertensioni paraqet një problem kaq të madh për njerëzit e kohës moderne?
- Matja e saktë e presionit të gjakut – hapi i parë për një kontroll të mirë te hipertensionit
- Cilave pajisje te presionit të gjakut mund t’iu besohet?
Tensioni gjakut – një nga treguesit shëndetsorë që matet më shpesh në cdo shtëpi
Pavarësisht nësë bëhet fjalë për një kontroll rutinë ose gjendje e mëparëshme, një matës tensioni është shpesh një nga pajisjet dhe mjetet thelbësore në farmacinë shtëpiake të cdo personi. Arsyea e gjithë kësaj është e qartë – mënyra e jetesës, dieta dhe stresi i përditshëm kanë ndikimin e tyre në shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut.
Gjithsesi, kontrollimi i persionit të gjakut duhet te bëhet me vazhdueshmëri dhe i pandërprerë, jo vetëm momente të caktuara stresi ose ndonjë nevojë e papritur.
Hipertensioni (presioni i lartë i gjakut) është një sfidë për 2.4 milion bullgarë nga mosha 30 vjec deri ne moshën 74 vjec, sipas OBSH-së. Të njëjtat statistika tregojnë se një në pesë persona me presion të lartë të gjakut arrijnë të bëjnë kontroll adekuat të gjendjes së tyre. Duke u nisur nga kjo dhe nga shumë arsye tjera tregojnë se hipertensioni është një sëmundje me rëndësi shoqërore, e njohur gjithashtu si ‘vrasësi i heshtur’.
Për të rritur ndërgjegjësimit publik për këte cështje, ne po festojmë Ditën Botërore të Hipertensionit me 17 Maj. Këtë vit (2025), slogani i ditës është “Mateni saktë gjakun tuaj, kontrolloni atë, jetoni më gjatë". Në këtë artikull do të zbërthejmë mesazhin kryesor të kësaj nisme, duke përfshirë tre pika të rëndësishme: matjen e saktë, kontrollin e duhur dhe një jete te gjate dhe cilësore me hipertension.
Çfarë konsiderohet presion normal i gjakut?
Hipertensioni i njohur gjithashtu edhe si tensioni i lartë i gjakut, është një gjendje në te cilën tensioni i gjakut në muret e arterieve është i rritur në mënyrë të vazhdueshme.Kjo e detyron zemrën te punojë më shumë, gjë qe me kalimin e kohës mund të coje në probleme serioze shëndetsore. Nësë nuk e kontrollojmë, hipertensioni rrit rrezikun e sulmit në zemër, goditjes në tru, deshtim i funksionit të zemrës, dëmtimit të veshkave dhe humbjes së shikimit. Për shkak se tensioni zhvillohet pa simptoma te qarta, hipertensioni është quajtur “vrasës i heshtur’, kështu që matja e rregullt e tij, mbajtja e tij ne vlera normale jane thelbësore për shëndetin afatgjatë.
Në lidhje me këtë, vlerat e shëndetshme dhe të rrezikshme për presionin e gjakut përcaktohen nga disa faktorë, por kryesisht sipas kategorive me moshen qe kanë pacientët. Kufiri i sipërm i matjes quhet presioni sistolik i gjakut dhe tregon vlerën më të lartë të presionit në sistemin e qarkullimit të gjakut kur zemra kontraktohet dhe pompon gjakun ne arterie. Kufiri i poshtëm njihet si presioni diastolik i gjakut dhe tregon vlerën më të ulët të presionit në arterie kur zemra kontraktohet dhe mbushet me gjak.
Vlerat normale dhe të rekomanduara për grupmosha të ndryshme janë:
Fëmijët (3 deri në 12 vjeç):
Sistolik: rreth 80-110 mmHg
Diastolike: 60-70 mmHg
Adoleshentët (13-19 vjeç):
Sistolik: rreth 90-120 mmHg
Diastolike: 60-80 mmHg
Të rriturit (19-59 vjeç):
Sistolike: deri në 120 mmHg
Diastolike: deri në 80 mmHg
Të moshuarit (mbi 60 vjeç):
Sistolike: 120-140 mmHg
Diastolike: nën 90 mmHg
Pse presioni i lartë i gjakut kalon pa u vënë re për një kohë të gjatë?
Hipertensioni është një nga sëmundjet më tinëzare të shoqërisë moderne. Arsyeja kryesore që kalon pa u vënë re për një kohë të gjatë është se në fazat e hershme nuk shkakton simptoma specifike.Një person mund të ndihet plotësisht normal, të punojë, të luajë sport dhe të jetojë, pa asnjë shenjë të dukshme të ndonjë problemi shëndetësor.
Presioni i lartë streson muret e enëve të gjakut dhe zemrën ngadalë me kalimin e kohës. Ky lloj nuk shkakton dhimbje ose shqetësim në fillim, kështu që shumica e njerëzve nuk dyshojnë se presioni i tyre i gjakut është jashtë kufijve normal.
Përveç kësaj, simptomat, kur ato shfaqen, shpesh janë jo specifike - për shembull, dhimbje koke, lodhje, marramendje e lehtë ose pulsim në veshë. Këto ankesa zakonisht i atribuohen stresit, mungesës së gjumit ose punës së tepërt dhe rrallëherë e çojnë pacientin drejtpërdrejt te mjeku.
Neglizhimi i matjeve të rregullta dhe mungesa e pajisjeve matëse të sakta
Mungesa e kontrolleve parandaluese të rregullta e përkeqëson edhe më tejnproblemin. Shumë njerëz masin presionin e gjakut vetëm kur kanë ankesa serioze ose në raste të tilla si para operacionit. Gjithashtu nuk është e pazakontë që njerëzit të përdorin pajisje të vjetra, të pakalibruara ose të pasakta gjatë matjes së presionit të gjakut, te cilat mund të japin rezultate mashtruese. Matjet e pasakta çojnë ose në një ndjenjë të rreme sigurie, ose në ankth të panevojshëm, duke e bërë të vështirë diagnostifikimin dhe kontrollin në kohë të hipertensionit.
Mungesa e matjes së rreghullt të tensionit të gjakut në kushte shtëpie
Një faktor tjetër domethënës për shkallët e larta të hipertensionit lidhen me mungesen e zakoneve të qëndrueshme për monitorimin e tensioni të gjakut në shtëpi. Megjithëse matja e tensionit të gjakut në shtëpi njihet si një nga mënyrat më efektive për të zbuluar dhe gjurmuar herët sëmundjen, shumë prej tyre nuk praktikojnë monitorim të rregullt në shtëpi. Disa kanë frikë të gjejnë një problem, të tjerë nuk dinë të masin siç duhet presionin e tyre dhe të tjerë thjesht nuk e kuptojnë rëndësinë e këtij zakoni.
Sipas Organizatës Botërore të shëndetësisë, 46% e njerëzve me hipertension nuk e dinë se vuajnë nga kjo sëmundje. Kjo do të thotë se pothuajse një në dy persona me presion të lartë të gjakut jeton pa diagnozë dhe pa trajtimin e nevojshëm, ndërsa rreziku i goditjes në tru, sulmit në zemër ose dështimit të veshkave rritet çdo vit .
Kjo "padukshmëri" e hipertensionit është arsyeja pse matja e rregullt dhe korrekte e presionit të gjakut - si te mjeku ashtu edhe në shtëpi - është kaq e rëndësishme. Vetëm përmes parandalimit aktiv dhe zbulimit të hershëm mund të parandalojmë pasojat e rënda qe ndodhin kur është bërë shumë vonë.
Matja e saktë: hapi i parë i sigurt për një jetë më të gjatë
Matja e saktë dhe e saktë e presionit të gjakut është baza e trajtimit dhe kontrollit të hipertensionit. Pa matje të besueshme, mjekët nuk mund te konstatojnë nëse pacienti ka presion të lartë të gjakut, sa e rënde është gjendja e tij dhe nëse terapia e përshkruar është efektive.
Matja e saktë e tensionit të gjakut do të thotë të merret vlera e saktë – me një pajisje të kalibruar, në kushte të përshtatshme dhe me teknikën e duhur. Kjo është baza për një diagnozë të saktë.Nëse matja nuk është e saktë, edhe trajtimi më i mirë mund të jetë i drejtuar gabimisht.
Që matja të jetë sa më e besueshme të jetë e mundur, duhet të respektohen disa kushte:
- Matja duhet te bëhet në një dhomë të qetë me temmperaturë optimale
- Pacienti nuk duhet të ketë pirë duhan, konsumuar kafeinë, ngrënë ose ushtruar të paktën 30 minuta përpara matjes.
- Para matjes, pacienti duhet të qëndrojë i ulur dhe i relaksuar për 3 deri në 5 minuta.
- Gjatë matjes nuk duhet të flasë - as pacienti dhe as personeli mjekësor.
Pozicioni i trupit është gjithashtu i rëndësishëm:
- Pacienti duhet të ulet me shpinë të kthyer. Këmbët duhet të jenë në dysheme, të pakryqëzuara.
- Krahu duhet të jetë i zbuluar dhe i mbështetur në tavolinë,me mesin e krahut në nivelin e zemrës
Vetë matja kryhet sipas një skeme të standardizuar:
- Bëhen tre matje radhazi të presionit të gjakut (nëse vlerat janë normale - dy), me një interval kohor prej një minute ndërmjet tyre.
Mesatarja e dy matjeve të fundit përdoret për rezultatin përfundimtar.
Por matja është vetëm hapi i parë. Pasi vendoset diagnoza, fillon sfida e vërtetë – kontrolli i duhur i presionit të gjakut. Kjo do të thotë të mbani vlerat e tij brenda normave normale, për një periudhë afatgjat, nëpërmjet një mënyre jetese të shëndetshme (dietë, stërvitje, kufizim i stresit dhe kripës) dhe mbikqyrje te rregullt. Kontrolli përfshin matjen e vazhdueshme për të mbajtur presionin e gjakut të shëndetshëm, jo vetëm matje momentale. Qëllimi është të mbrohen enët, zemra dhe organet nga dëmtimet e presionit të lartë.
Kështu saktësia në matje dhe kontrolli sistematik shkojnë dorë për dore. Pa njërën, tjetra është e pamundur.
Sa lehtë mund të perfshihet në jetën e përditshme?
Matja e presionit të gjakut nuk duhet të jetë një proces i ndërlikuar ose i rëndë. Vetëm disa minuta në ditë, duke ndjekur rregullat bazë, mund të japin informacion të vlefshëm për shëndetin tonë. Përfshirja e matjeve ne përditshmërinë tuaj - për shembull, në mëngjes para punës ose në mbrëmje para gjumit - mund të bëhet një zakon i lehtë dhe i natyrshëm, i ngjashëm me larjen e dhëmbëve. Në këtë mënyrë, mbikqyrja e rregullt bëhet pjesë e kujdesit për veten pa e sforcuar veten gjatë ditës sonë. Matja e presionit të gjakut në shtëpi luan një rol kyç në menaxhimin e suksesshëm të hipertensionit. Të dhënat e mbledhura në shtëpi janë shumë më treguese për gjendjen e vërtetë të pacientit dhe mundësojnë një vlerësim më të saktë të rezultateve të trajtimit.
Sendo: Besim dhe saktësi në kujdesin e presionit të gjakut
Më 17 maj – Dita Botërore e Hipertensionit – vëmendja e të gjithë botës është e përqendruar në parandalimin dhe kontrollin e një prej sëmundjeve më të përhapura “të heshtura”. Që kjo luftë të jetë e suksesshme, duhet jo vetëm ndërgjegjësimi, por edhe zgjidhje praktike për jetën tonë të përditshme. Një nga elementet kryesore është të kesh një pajisje të besueshme për matjen e presionit të gjakut në shtëpi - një pajisje të cilës mund t'i besojmë në çdo moment. Një nga elementët kryesorë është të kesh një pajisje të saktë për matjen e presionit të gjakut në shtëpi - një pajisje të cilës mund t'i besojmë në çdo moment.
Zgjedhja e pajisjes së duhur është e rëndësishme sepse saktësia e matjes është baza e mbikqyrjes dhe trajtimit të duhur të hipertensionit. Në këtë kontekst, zgjidhjet e ofruara nga Sendo janë të përshtatura për nevojat e çdo personi që dëshiron të kontrollojë shëndetin e tij nga shtëpia.
SENDO Advance 3 - është një matës tensioni dixhital plotësisht automatik që kombinon saktësinë e lartë klinike me lehtësi në përdorim. E krijuar posaçërisht për përdorim në shtëpi, pajisja përdor teknologjinë e patentuar HIRA (Heart Beat Irregularity Rate Analysis) për të zbuluar ritmet jonormale të zemrës (aritmitë). Falë këtyre veçorive, mund të mbështeteni në rezultate objektive dhe të besueshme me çdo matje.
SENDO Advance 2 - është një zgjedhje tjetër praktike për përdorim të përditshem. Pajisja është dixhitale dhe funksionon me prekjen e një butoni, duke e bërë atë vecanërisht të përshtatshme për njerëzit që kërkojnë lehtësi dhe shpejtësi si dhe matjen e presionit te gjakut dhe pulsit, gjithashtu zbulon praninë e aritmisë dhe sinjalizon nëpërmjet një simboli në ekran. Në këtë mënyrë edhepse mund të mos jemi profesionist mjeksor, mund të marrim nje shenjë të hershme dhe ne kohë nëse ka parregullsi në ritmin e zemrës.
Duke njohur nevojën për akses në aparate të presionit të gjakut me cilësi të lartë, Sendo nisi nismën "Çdo Zemër Vlerësohet". Përmes kësaj fushate, të gjithë kanë mundësinë të kthejnë një pajisje të vjetër - pa marrë parasysh modelin apo markën - dhe të përfitojnë një zbritje në modelin premium SENDO Advance 3. Përveç mbështetjes për kontrollin e hipertensionit, kjo nismë promovon edhe kujdesin ndaj mjedisit duke reduktuar mbetjet elektronike.
Kontrolli i tensionit të gjakut është më i lehtë kur e dimë se kur kemi ndryshime në të. Është Dita Botërore e Hipertensionit, e cila bën thirrje që ky tregues i rëndësishëm i shëndetit të matet në mënyrë të besueshme duke ndjekur udhëzimet e sakta të përshkruara më lart. Duke pasur parasysh jeten me plot stres që sot po bëjmë, kemi nevojë për një pajisje të besueshme, që nuk na jep informacione të gabuara apo të na shkaktojë dyshime dhe ankth te panevojshëm. Sendo Advance 3 a është shoqëruesi i duhur që na jep qetësine mendore sepse vlera e tensionit te gjakut që shohim ne ekranin e tij është ajo e sakta.
Zbuloni se cili ishte fokusi i temës së Ditës Botërore të Hipertensionit të vitit të kaluar dhe këshillat qe ju thanë kliko te linku.
_________________________________________________________
Pyetje shpesh të parashtruara – FAQ
Sa shpesh duhet ta mas presionin e gjakut në shtëpi nëse kam hipertension?
- Nëse tashmë jeni diagnostifikuar me hipertension, mënyra më e mirë për të vepruar është te matja e tensionit së paku dy herë në ditë, një herë në mëngjes një herë në mbrëmje. E rëndësishme është që matjet e tensionit të bëhen në të njejtën kohë të ditës, me kusht të jeni të relaksuar, për të gjurmuar luhatjet e sakta dhe të bëhet trajtimi i duhur.
Çfarë do të thotë nëse pajisja shfaq vlera të ndryshme sa herë që mat?
- Ndryshimet e vogla ndërmjet matjeve individuale janë normale. Presioni i gjakut luhatet natyrshëm në varësi të gjendjes aktuale të trupit. Megjithatë, nëse dallimet janë të mëdha dhe konstante, kjo mund të jetë një shenjë e teknikës së gabuar të matjes ose nevojës për ekzaminim të mëtejshëm mjekësor.
Burimet e përdorura
(1) https://cdn.who.int/media/docs/default-source/country-profiles/hypertension/hypertension-2023/hypertension_bgr_2023.pdf?download=true&sfvrsn=e4a543f7_5&
(2) An estimated 46 % of adults with hypertension are unaware of having hypertension and less than half (42 %) are diagnosed and treated (World Health Organization, 2023) - https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2211335525000944
(3) An estimated 46 % of adults with hypertension are unaware of having hypertension and less than half (42 %) are diagnosed and treated (World Health Organization, 2023)
(4) https://journals.lww.com/jhypertension/fulltext/2021/07000/2021_european_society_of_hypertension_practice.5.aspx